İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2015 yılında Belediye Başkanları Sözleşmesi'ni imzalayarak 2020 yılına kadar sera gazı emisyonlarını %20 oranında azaltmayı taahhüt etti. Avrupa Birliği'nin iklim değişikliği ile mücadele stratejileri doğrultusunda sera gazı azaltım ve iklim uyum hedeflerini gözden geçiren belediye, 5 Ağustos 2019 tarihinde 05.628 sayılı Belediye Meclisi Kararı ile sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar %40 oranında azaltma ve kentin iklim değişikliği etkilerine karşı direncini artırma taahhüdünü yeniledi.
Bu taahhüt kapsamında, kentsel ve kurumsal sera gazı envanteri, risk ve etkilenebilirlik değerlendirmesi ile sera gazı azaltım ve iklim uyum eylemlerini içeren İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı, belediye birimleri, bağlı kurum ve şirketler, ilgili kamu kurumları, STK'lar, üniversiteler ve meslek odalarının katılımıyla hazırlandı. Bu plan, Avrupa Birliği'nin Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) 1. Bileşeni kapsamında, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın (EBRD) desteğiyle ve Belediye Başkanları Sözleşmesi metodolojisi izlenerek finanse edilmiştir.
Paydaş katılımı, İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı sürecinin önemli bir özelliğiydi ve Aralık 2019'da düzenlenen başlangıç etkinliği ve çalıştaylar aracılığıyla 100'den fazla katılımcı hazırlık sürecine dahil oldu. Ayrıca, yerel iklim değişikliğine uyumun nasıl sağlanabileceğini ve uyum göstergelerinin izlenmesi sürecinde hangi verilerin kullanılabileceğini anlamak için belediye birimlerinden ve dış kurumlardan paydaşlarla odak grup toplantıları düzenlenmiştir.
İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı, İBB Stratejik Planı 2020-2024 vizyonu doğrultusunda en acil çevresel sorunların belirlenmesi, önceliklendirilmesi ve ele alınmasını amaçlayan İzmir Yeşil Şehir Eylem Planı ile eş zamanlı olarak hazırlanmıştır.
Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planlarını hazırlayan tüm kentlerin kullandığı Covenant of Mayors metodolojisine uygun olarak yürütülen süreçte aşağıdaki temel adımlar izlenmiştir: 1) Mevcut emisyon envanterinin hazırlanması, risk ve kırılganlık değerlendirmesini de içeren bir mevcut durum analizi yapılması ve 2) Emisyonlar hakkında daha fazla bilgi edinmek, emisyonları azaltmak ve iklim değişikliğine karşı direnci artırmak için pratik eylemler geliştirilmesi.
İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı, kent paydaşlarının katılımıyla belirlenen çeşitli sektörlerde enerji tüketiminden kaynaklanan emisyonların azaltılması için bir yol haritası sunmaktadır. Kentsel sera gazı emisyonları, Uluslararası Yerel Çevre Girişimleri Konseyi (ICLEI) tarafından IPCC kılavuzları temel alınarak oluşturulan ve her yerel yönetim için geçerli olan Uluslararası Yerel Yönetim Sera Gazı Emisyonları Analiz Protokolü'nün (IEAP) genel ilkeleri ve felsefesi çerçevesinde hazırlanmıştır.
Belediye Başkanları Sözleşmesi çerçevesinde, İzmir'de aynı sözleşme kapsamında tanımlanan 12 sektör ve 9 büyük tehlike için iklim değişikliği riskleri değerlendirilmiştir. Değerlendirilen sektörler arasında tarım ve ormancılık, binalar, sivil savunma ve acil durum, ekonomi, enerji, çevre ve biyoçeşitlilik, sağlık, arazi kullanım planlaması, turizm, ulaşım, atık ve su yer almaktadır.
İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve diğer önemli paydaşlar tarafından uygulanan mevcut politika stratejilerine ve tavsiyelere dayanarak, sera gazı emisyonlarını azaltmaya ve karşılaşılan riskleri ve kırılganlıkları ele alarak iklim değişikliğinin etkilerine karşı dayanıklılığı artırmaya yönelik eylemleri tanımlamaktadır. İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı ile İzmir Yeşil Şehir Eylem Planı birbirlerini tamamlayıcı nitelikte olup, İzmir'in çevre ve iklim değişikliği konularındaki yol haritasını birlikte oluşturmaktadır. Her iki planda da arazi kullanımı, atık yönetimi, binalar, çevre ve biyoçeşitlilik, enerji, halk sağlığı, sivil savunma ve acil durum, su yönetimi, tarım ve ormancılık, turizm ve ulaşım gibi sektörlerde toplam 61 eylem birlikte yürütülmektedir.
Kuraklık Yönetimi ve Sulak Alanların Korunması Projesi
Hibe Programı: TTGS-II
Amaç: Kuraklık ve sulak alanların korunması için İzmir ve Ljubljana arasında işbirliği ve farkındalık yaratılması.
Ortaklar: Ljubljana Belediyesi, Bird Life Slovenia, Doğa Derneği
Süre 12 Ay
Güneş Enerjisi Kullanımı ve Sürdürülebilirlik Projesi
Amaç: İzmir'deki okullarda güneş enerjisi kullanımını teşvik etmek ve enerji tasarrufunu artırmak.
Ortaklar: İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Enerji Verimliliği Derneği
Süre 18 Ay
Plastik Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm Projesi
Amaç: İzmir'deki plastik atık miktarını azaltmak ve geri dönüşümünü artırmak.
Ortaklar: İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ege Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Plastik Sanayicileri Derneği
Süre: 2 Yıl
Sürdürülebilir Turizm Geliştirme Projesi
Amaç: İzmir'de turizm sektörünün sürdürülebilirliğini artırmak ve çevre dostu turizm uygulamalarını teşvik etmek.
Ortaklar: İzmir Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Ege Üniversitesi Turizm Fakültesi, İzmir Otelciler Birliği
Süre: 24 Ay
Kentsel Tarım ve Gıda Güvenliği Projesi
Amaç: İzmir'de kentsel tarımı teşvik etmek ve yerel gıda üretimini artırmak.
Ortaklar: İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, İzmir Ticaret Odası
Süre 3 Yıl
Sürdürülebilir Ulaşım ve Bisiklet Yolları Projesi
Amaç: İzmir'de bisiklet kullanımını teşvik etmek ve sürdürülebilir ulaşım alternatifleri geliştirmek.
Ortaklar: İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ege Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İzmir Bisiklet Derneği
Süre 18 Ay
Atıksu Arıtma ve Su Kalitesini İyileştirme Projesi
Amaç: İzmir'de atık su arıtma tesislerinin kapasitesini artırmak ve su kalitesini iyileştirmek.
Ortaklar: İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi, Ege Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, İzmir Çevre Platformu
Süre: 24 Ay
Çevre Eğitim ve Farkındalık Programı
Amaç: İzmir'de çevre bilincini geliştirmek ve çevre duyarlılığını artırmak.
Ortaklar: İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Ege Üniversitesi, İzmir Çevre Gönüllüleri Derneği
Süre 12 Ay